Ο παππούς μου, ο σαμαρτζής

Συνέντευξη με τον παππού μου Πέτρο Μπαλαδήμα, σαμαροποιό και πεταλωτή στο επάγγελμα.

Παππού πόσα χρόνια κάνεις αυτή τη δουλειά; Περίπου τριάντα πέντε χρόνια. 

Πόσο χρονών ήσουν όταν ξεκίνησες; Ήμουν δεκατεσσάρων χρονών, όταν ξεκίνησα να μάθω αυτή την τέχνη. 

Παππού γιατί επέλεξες αυτό το επάγγελμα; Γιατί εκείνα τα χρόνια αυτή η δουλειά είχε "πολύ ψωμί", επειδή όλοι μετακινούνταν με τα δικά τους ζώα {άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια). -Γιατί τότε υπήρχε δουλεία εδώ. 

Λένε π πως υπήρχαν πολλά άλογα στην περιοχή παλιά, είναι αλήθεια; Ναι, υπήρχαν πολλά και μάλιστα σε κάθε κοινότητα τα κατέγραφαν σε ειδικό βιβλίο, όπου αναγραφόταν και το όνομα του ιδιοκτήτη, γιατί αυτό ήταν σημαντικό περιουσιακό στοιχείο.

Και ποια ράτσα ήταν η πιο γνωστή; Εδώ οι περισσότεροι συνήθιζαν τα κρητικά και τα αμερικάνικα άλογα, αν και υπήρχε μεγάλη ποικιλία.

Ποιες ήταν οι δυσκολίες της δουλειάς και πώς τις αντιμετώπισες; Η δουλειά αυτή ήταν πολύ δύσκολη. Για να καταλάβεις τότε έλεγαν, ότι ο ράφτης ρώτησε τον σαμαρτζή και ο σαμαρτζής του απάντησε πως δεν είναι μπάλωμα, ράψε, ξύλωνε και πέτα, είναι γαϊδουρόσκουρος και θέλει νου, για να δείξουν πόσο δύσκολη και απαιτητική ήταν αυτή η δουλειά και ότι δεν μπορούσε να την κάνει ο οποιοσδήποτε

Παππού ποια υλικά χρειαζόσουν; Κύριο υλικό παιδί μου για τη δική μου τη δουλειά είναι το ξύλο κιέπρεπε να βρω τα καλύτερα.

Με ποιον τρόπο γίνεται το σαμάρι; Η κατασκευή του παιδί μου θέλει τέχνη. Το ξύλο δεν θέλει ίσο πελέκημα, ούτε ίσο τρύπημα. Είναι μία αρκετά δύσκολη δουλειά και δεν μπορεί ο καθένας να την κάνει. 

Και ποιος είναι ο απαραίτητος εξοπλισμός για τον καλό τεχνίτη; Η καλή ξυλεία, το μπουντούμι, το πανί και το σαμαρκούτι(σαμαροσκούτι).

Πώς γίνεται κάποιος καλός σαμαρτζής; Σιγά-σιγά, με την πείρα, με το χρόνο, με το μεράκι και την αγάπη για τη δουλειά!

Σήμερα υπάρχει ενδιαφέρον για αυτό το επάγγελμα; Καθόλου, είναι ένα από τα επαγγέλματα που τείνουν να εξαφανιστούν, γιατί έχει μειωθεί κατά πολύ ο αριθμός των ζώων, όχι μόνο στον τόπο μας, αλλά γενικότερα στην Ελλάδα.

Πόσοι σαμαροποιοί και πόσοι πεταλωτήδες υπήρχαν εδώ παλιότερα; Περίπου τέσσερις-πέντε.

Έχει απομείνει κανένας πεταλωτής σήμερ; Όχι κανένας και γι αυτό καμμιά φορά αναλαμβάνω εγώ την κατασκευή και την τοποθέτηση

Ποιες σκέψεις και ποια συναισθήματα έχεις για τη δουλειά σου; Τώρα πια καμμιά, γιατί δε μορώ να αλλάξω και πολλά πράγματα. Παλιότερα υπήρχε πολύ δουλειά, ενώ σήμερα τίποτα...

Παππού σ' ευχαριστώ πολύ!

Ελεάννα Μπαλαδήμα