Συνέντευξη με την κα Βασιλική Θεοδωροπούλου, ψυχολόγο από το χαμόγελο του παιδιού στη μαθήτρια Ελεάννα Μπαλαδήμα

Βία είναι η κάθε συμπεριφορά που χρησιμοποιείται για να εξαναγκάσει και  να κυριαρχήσει στο θύμα. Είναι κάθε σωματική, ψυχολογική και λεκτική κακοποίηση του ανθρώπου που δημιουργεί σωματικό ή ψυχικό πόνο. Είναι η χρήση κάθε μορφής εξουσίας που επιβάλλεται στο άλλο άτομο για την διατήρηση του ελέγχου της σχέσης και της συμπεριφοράς του θύματος.

Η βία έχει πολλά πρόσωπα. Δεν είναι μόνο στην τηλεόραση, δεν είναι μόνο στην οικογένεια και στις σχέσεις. Δεν είναι μόνο προς οποιονδήποτε φοβόμαστε ή που νομίζουμε ότι μας απειλεί. Η βία εκφράζεται με πολλούς  τρόπους…

Θα ακολουθήσει συνέντευξη με την ψυχολόγο κα Βασιλική Θεοδωροπούλου για τη βία.

                                                                                                         

                                                                                                       

• κα Θεοδωροπούλου θα θέλαμε μέσα από την εμπειρία σας να μας πείτε πώς καταλαβαίνετε ότι κάποιο παιδί έχει πέσει θύμα βίας;

Είναι πολύ δύσκολο να το διακρίνουμε. Αρχικά πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι υπάρχουν πολλά είδη βίας, δεν είναι μόνο σωματική, μπορεί να είναι συναισθηματική, σεξουαλική αλλά μπορεί να είναι και η παραμέληση. Κάθε είδος βίας, για να την καταλάβουμε, μας δίνει τα δικά της σημάδια. Στην σωματική το παιδί φέρει μώλωπες στο σώμα του και διακρίνεται πιο εύκολα. Τη συναισθηματική και τη σεξουαλική είναι πιο δύσκολο να την καταλάβουμε. Η συμπεριφορά του είναι αυτή που μας βοηθάει… Ένα παιδί απομακρυσμένο, με παγωμένο βλέμμα, που δεν το ευχαριστεί τίποτα, που αντιδρά, όταν κάποιος τον αγγίζει φιλικά και φοβάται πως θα του κάνει κακό φανερώνει πως το παιδί έχει υποστεί κάποια μορφή βίας. Η παραμέληση πάλι θα φανεί από τα ρούχα του, την καθαριότητα του, και την υγεία του. Άρα με τα ανάλογα σημάδια βγαίνει και το συμπέρασμα.

• Πώς αντιμετωπίζεται το παιδί για να σας «ανοιχτεί» και να σας μιλήσει τελικά για τα προβλήματά του;

Για κάθε παιδί και κάθε περίπτωση είναι πολύ σημαντικό του εξηγήσεις τα δικαιώματα του, δηλαδή να ξέρει πως έχει δικαίωμα να είναι ασφαλές, να πηγαίνει σχολείο, να μην το χτυπάει κανείς και να σέβονται την άποψη του. Όταν τα γνωρίζει αυτά είναι πιο εύκολο να ανοιχτεί. Σίγουρα πρέπει να το διασφαλίσουμε πως είναι προς όφελος του να μιλήσει και πως με αυτό τον τρόπο θα δώσει ένα τέλος σε αυτά που ζει.

• Η ψυχολογία των παιδιών και των εφήβων είναι αρκετά  εύθραυστη. Υπάρχει πιθανότητα ένα παιδί να κάνει κακό στην ίδια του την ζωή;

Αυτό είναι κάτι που δεν απαντάτε με ένα ναι ή ένα όχι. Τα παιδιά που έχουν βιώσει άσχημες καταστάσεις και έχουν υποστεί βία αναπτύσσουν έντονα  καταθλιπτικά συναισθήματα, τα οποία είναι πιθανό να οδηγήσουν ακόμη και σε απόπειρα αυτοκτονίας. 

• Πώς μπορούν οι καθηγητές ή ακόμη και οι συμμαθητές να καταλάβουν ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο;

Μπορούν να το καταλάβουν και οι καθηγητές και οι συμμαθητές του, όταν αποφεύγει τις παρέες, όταν είναι λυπημένο ή ακόμη να έχει και σημάδια… Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει ανησυχήσουν και να μην αδιαφορήσουν… Οι συμμαθητές του αυτό που μπορούν να κάνουν είναι να είναι κοντά του, να μιλήσουν με κάποιον μεγάλο (όταν αντιληφθούν το πρόβλημα) και να αναζητήσουν μια δομή στήριξης. Οι καθηγητές πάλι  και πάντα σε συνεργασία με τον διευθυντή του σχολείου, με βάση τον νόμο, πρέπει να στείλουν γραπτή καταγγελία στον εισαγγελέα ανηλίκων.

• Όταν ενημερωθείτε πως κάποιο παιδί πέφτει θύμα βίας, ποια είναι η δική σας επόμενη κίνηση;

Η αστυνομία -σε συνεργασία με κοινωνικούς λειτουργούς – πηγαίνει στο μέρος, στο οποίο βρίσκεται το παιδί και άμα η ζωή του βρίσκεται σε κίνδυνο το απομακρύνει από το σπίτι του. Η αντίδραση από τους γονείς είναι κάτι αναμενόμενο, για αυτό άλλωστε υπάρχει  και η οικογένεια. Το παιδί συχνά πάει στους πιο κοντινούς συγγενείς ή αν δεν υπάρχει κάποιος, φιλοξενείται σε κάποιο νοσοκομείο μέχρι να βρεθεί μια στέγη για αυτό.

• Το κράτος βοηθάει τα παιδιά-θύματα βίας;

Φυσικά και τα στηρίζει. Υπάρχουν αρκετά δημόσια ιδρύματα, όχι όμως ικανά  για να καλύψουν το συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα. Υπάρχουν και δημόσιες υπηρεσίες, για συμβουλές ή για στήριξη σε οικογένειες που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα.

• Είναι ακόμα πιο δύσκολο, όταν το παιδί κακοποιείται από τους ίδιους τους γονείς;

Φυσικά! Συνήθως η κακοποίηση συμβαίνει από άτομα που έχουν δύναμη και εξουσία πάνω στο παιδί. Αν ο υπαίτιος είναι κάποιος συγγενείς ή φίλος, τότε απλά απομακρύνεται από το παιδί… Αν όμως είναι γονείς, τότε τα πράγματα περιπλέκονται ...

• Το παιδί που έχει υποστεί κακοποίηση σας αποδέχεται ή παραμένει κλειστό στον εαυτό του;

Το παιδί δύσκολα αποδέχεται μια νέα κατάσταση. Μπορεί να δείχνει χαρούμενο και να παίζει, αλλά το τραύμα παραμένει βαθύ… Σ’ αυτή τη διαδικασία της «ανάρρωσης» παίζει σημαντικό ρόλο η ηλικία του, η προσωπικότητα του, τα γονίδια του, αλλά και το  πόσο γρήγορα βρήκε βοήθεια, αν βρήκε τη δύναμη να εμπιστευτεί κάποιον… Τα παιδιά εμπιστεύονται αυτόν που θα προσπαθήσει να τα βοηθήσει… Τώρα το αν θα το ξεπεράσουν, είναι δευτερεύον κομμάτι και πολύ πιο δύσκολο…

• Είναι δύσκολο να αντιμετωπίζετε καθημερινά τέτοια περιστατικά;

Ναι, είναι αρκετά δύσκολο.... Το κάθε περιστατικό απαιτεί συγκεκριμένη φροντίδα, ψυχική επένδυση, αλλά το πιο δύσκολο είναι πως λόγο έλλειψης από φορείς και  από επαγγελματίες, δεν μπορείς να κάνεις το καλύτερο για όλα τα παιδιά, έτσι όπως έχουν δικαίωμα και ανάγκη!

• Πώς αποφασίσατε να επιλέξετε αυτή τη δουλειά;

Από μικρή μου άρεσε να ακούω τους άλλους. Σκέφτηκα πως ήταν κάτι που θα μου ταίριαζε, αλλά δεν είχα σκεφτεί αν θα γίνω ψυχολόγος. Ήρθα όμως σε επαφή με ευάλωτες ομάδες και αποφάσισα πως ήταν αυτό που θέλω να κάνω!

Φτάνοντας στο τέλος της συνέντευξής μου θα ήταν σημαντικό να αναφερθεί,

πως η βία φέρνει βία!

Κυρία Θεοδωροπούλου σας ευχαριστούμε πολύ!