ΑΝΤΗΛΙΑ: Συνέντευξη με την κα Μίνα Κέκη-Παπακυριακοπούλου

Συνέντευξη με την κα Μίνα Κέκη-Παπακυριακοπούλου

Η κα Μίνα Παπακυριακοπούλου-Κέκη

1)Πού γεννηθήκατε και πότε;

Γεννήθηκα το 1931 στη Ζούρτσα. Οι γονείς μου ήταν ο Γιώργος Παπακυριακόπουλος και η Όλγα Παπακυριακοπούλου, το γένος Χατζή, ο πατέρας μου ήταν καθηγητής φυσικής και η μητέρα μου γέννημα θρέμμα από τη Ζούρτσα, της οποίας ο προπάππος είχε καταγωγή από Σμύρνη.

2)Που μεγαλώσατε που πήγατε σχολείο;

Έως και την Α΄τάξη του Δημοτικού σχολείου μέναμε εδώ. Τότε το σχολείο βρισκόταν κοντά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου και ήταν εξαθέσιο. Στην Α΄τάξη μου ήμασταν 110 παιδιά (κάποιοι ήταν και όρθιοι) και επειδή δεν υπήρχαν αίθουσες νοίκιαζαν δωμάτια σε διάφορα σπίτια. Μετά έπρεπε να ακολουθήσω τον πατέρα μου, που ήταν καθηγητής φυσικής, έτσι πήγαμε στην Κυπαρισσία, όπου και έμεινα από το 1937 έως και το 1947, που τελείωσα και το Γυμνάσιο, που τότε ήταν εξατάξιο. Όλα τα καλοκαίρια της ζωής μου, από τότε που γεννήθηκα έως και σήμερα, που κοντεύω 88-89 ετών, τα έχω περάσει στη Ζούρτσα, σε αυτό τον ευλογημένο τόπο, Μόνο έξι χρόνια δεν ήταν εύκολο να έρθουμε, γιατί είχαμε πάει με τον άντρα μου για μετεκπαίδευση στη Βοστόνη, στην Αμερική.

3)Ποιες ήταν οι αναμνήσεις σας από τη Ζούρτσα των παιδικών σας χρόνων;

Οι παιδικές μου αναμνήσεις είναι καταπληκτικές, γιατί είναι γεμάτες αγάπη, από τους γονείς μου, αλλά και από τους παππούδες μου, που με υπεραγαπούσαν. Η Ζούρτσα τότε ήταν πολύ διαφορετική. Υπήρχε ένα αυλάκι που ξεκινούσε από την Τρανή βρύση και διέσχιζε όλο το χωριό και δεν υπήρχαν δρόμοι-όπως σήμερα-αλλά στενά σοκάκια και οι κήποι των σπιτιών. Από αυτά τα στενά δρομάκια και τα ποριά γυρίζαμε σπίτι μας. Οι δρόμοι του χωριού έγιναν το 1964 με τη ΜΟΜΑ, την τεχνική υπηρεσία του στρατού, από τον Ιωάννη Πιπιλή του Αθανασίου, που τότε ήταν αρχηγός ΓΕΕΘΑ.

4)Πώς ήταν η ζωή στα δύσκολα στα χρόνια της κατοχής;

Το 1940όταν ξεκίνησε ο πόλεμος, ήμουν μαθήτρια στο Δημοτικό σχολείο Κυπαρισσίας, στην Δ΄τάξη. Θυμάμαι έντονα τις πρώτες βόμβες που έπεσαν και μετά ότι έπρεπε να σταματήσουμε το σχολείο, γιατί οι γονείς και οι δάσκαλοι έπρεπε να πάνε στον πόλεμο. Από το 1941 έως και το 1945 γυρίσαμε με την οικογένειά μου στη Ζούρτσα. Εδώ τότε υπήρχαν αρκετές δυσκολίες και στερήσεις, αλλά τουλάχιστον υπήρχε κάτι για φαγητό. Ρούχα όμως δεν είχαμε και γι’ αυτό η μητέρα μας μάς έφτιαχνε ρούχα από υφαντά σεντονόπανα, από την τρούμπα που είχε από την προίκα της. Το πρώτο μου παλτό θυμάμαι ήταν φτιαγμένο από μια κουβέρτα από την Αμερικανική βοήθεια, που μας έστελναν τότε. Θυμάμαι επίσης τα παπούτσια που μας έφτιαχνε από σανίδες και δέρματα ζώων. Τα χρόνια εκείνα ήταν δύσκολα, υπήρχε όμως αγάπη. Και ας μην ξεχάσουμε πως κάποτε οι Γερμανοί ήρθαν να κάψουν τη Ζούρτσα…

5)Πώς γεννήθηκε η ιδέα σας για το Λαογραφικό Μουσείο;

Η κα Μίνα νεαρή δασκάλα με τους μαθητές της

Όταν τέλειωσα το εξατάξιο Γυμνάσιο στην Κυπαρισσία δεν ήθελα τίποτε άλλο, παρά να γίνω δασκάλα, ενώ ο πατέρας μου ήθελε να πάω οδοντιατρική ή φαρμακευτική. Τότε δίναμε εξετάσεις στα μαθήματα του Λυκείου(χωρίς φροντιστήρια) με ποσοστό επιτυχίας 1/300 ή 1/400. Το 1947 ανέβηκα στην Αθήνα να δώσω εξετάσεις και πέρασα στην Αρσάκειο Παιδαγωγική Ακαδημία, στην οποία ήταν διετής η φοίτηση. Εκεί οι δάσκαλοί μας ήταν σοφοί και εμπνευσμένοι άνθρωποι και μας μιλούσαν για τις τρεις μεγάλες αξίες της ζωής, τη θρησκεία, την πατρίδα και την οικογένεια. Εμείς με αυτά τα ιδανικά μεγαλώσαμε. Ονειρευόμουν λοιπόν να γίνω δασκάλα και να πάω σε ένα χωριό να δουλέψω, όχι απλά να διδάξω τα παιδιά(τα οποία τα λάτρευα), αλλά να τους δώσω ότι καλύτερο μπορούσα! Αυτοί οι δάσκαλοι με ενέπνευσαν! Έγινα δασκάλα και δεν το μετάνιωσα ποτέ! Έμαθα ότι πρέπει να κάνω το καλύτερο που μπορώ και ότι στη ζωή δεν υπάρχει το δεν μπορώ, αλλά το δεν θέλω!

Πίστεψα λοιπόν ότι μπορώ κι εγώ να βοηθήσω τούτο τον τόπο, που τόσο πολύ αγαπώ. Έτσι γεννήθηκε η επιθυμία αρχικά να φτιάξουμε το ιατρείο, για να μπορέσουμε να ξεκουράσουμε αυτούς τους ανθρώπους. Μετά οραματιστήκαμε τη δημιουργία του Λαογραφικού Μουσείου, αλλά και της πλατείας του Αγίου Νικολάου. Εκεί που σήμερα είναι η πλατεία του Αγίου Νικολάου, για πολλά χρόνια υπήρχε χώμα και όχι αυτές οι όμορφες πλάκες, που βλέπουμε σήμερα. Στόχος σε κάθε μας ενέργεια ήταν να διατηρηθεί η παραδοσιακή αρχιτεκτονική αυτού του τόπου και γι’ αυτό ο Σύλλογος αντέδρασε το 1985, όταν κάποιοι ήθελαν να σοβατίσουν την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και να βάλουν μάρμαρο στην πλατεία. Με την ίδια αντίληψη γεννήθηκε και η ιδέα του Λαογραφικού, για να συγκεντρώσουμε εκεί ότι αξιόλογο υπάρχει και να διατηρήσουμε την ιστορία αυτού του τόπου.

6)Ποιες δυσκολίες συναντήσατε κατά την υλοποίησή του;

Αρχικά έπρεπε να δημιουργηθεί κλίμα ομοψυχίας, για να αγκαλιάσουν όλοι οι Ζουρτσάνοι την όμορφη αυτή προσπάθεια. Στη συνέχεια έπρεπε να συγκεντρώσουμε τα χρήματα για να αγοραστεί το οικόπεδο, το οποίο τότε κόστιζε 4,5 εκατομμύρια δραχμές(τεράστιο ποσό για εκείνη την εποχή). Στην αρχή κανείς δεν πίστευε ότι θα το καταφέρουμε. Στη συνέχεια όμως, οι άνθρωποι μας εμπιστεύτηκαν και έτσι το οικόπεδο αγοράστηκε και μέσα σε λίγα χρόνια χτίσαμε τον πρώτο όροφο του Μουσείου, όπου σήμερα στεγάζεται το ιατρείο. Μετά πήραμε και το παλιό σπίτι που είναι δίπλα(κτίσμα του 1847) και αρχίσαμε να χτίζουμε το μουσείο. Όλα αυτά έγιναν με εράνους και δωρεές από όλους τους συμπατριώτες μας, ακόμη και τους πιο φτωχούς, που έδωσαν από το υστέρημά τους.

7)Πώς συγκεντρώσατε το υλικό του μουσείου;

Το υλικό συγκεντρώθηκε με δυσκολία από τους ντόπιους. Οι άνθρωποι αρχικά δεν ήθελαν να δώσουν τα πράγματά τους… Εγώ έχω δωρίσει αρκετά οικογενειακά κειμήλια στο Μουσείο. Αγοράσαμε επίσης πράγματα από τα Γιάννενα, αλλά και από Έλληνες που με την αντααλλαγή των πληθυσμών βρέθηκαν στην Τουρκία. Σήμερα έχουμε πάρα πολλά πράγματα και δεν ξέρουμε που να τα βάλουμε. Πολύ σημαντικό απόκτημα είναι το ξύλινο ζωγραφιστό ταβάνι, που μεταφέρθηκε εδώ από την οικία Ζαριφόπουλου, εκεί που σήμερα βρίσκεται το ξενοδοχείο «Ιλάκια». Η μεταφορά του και η συντήρησή του έγινε με πολύ προσοχή, γιατί έχει για μας πολύ μεγάλη αξία.

8)Μιλήστε μας για το μοναστήρι και για την ιδέα της αποκατάστασής του.

Το μοναστήρι ήταν πάντοτε η μεγάλη αγάπη της Ζούρτσας. Εκεί παλιά βρισκόταν το κρυφό σχολειό, αλλά και άλλα κτήρια που τα ήταν τα κελιά των μοναχών, τα οποία γκρεμίστηκαν για να γίνει το νεκροταφείο. Το νεκροταφείο επεκτάθηκε όταν ο κύριος Γεώργιος Χρήστος Χατζής χάρισε το χωράφι του στο μοναστήρι. Γνωρίζουμε ότι το μοναστήρι έκλεισε με απόφαση του βασιλιά Όθωνα.

Εμείς αρχικά μεταφέραμε τμήματα από το τέμπλο στο Λαογραφικό και στη συνέχεια φτιάξαμε νέο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Τότε σκεφτήκαμε να συντηρήσουμε το μοναστήρι. Για να γίνει αυτό όμως έπρεπε να επεκτείνουμε το νεκροταφείο και να μεταφέρουμε τους τάφους των γονιών μας, που ήταν πολύ δύσκολο. Αγοράσαμε λοιπόν τα γειτονικά χωράφια και ξεκινήσαμε έναν μεγάλο αγώνα για να πείσουμε τους συμπατριώτες μας. Έπειτα έπρεπε να πάρουμε την άδεια από το υπουργείο πολιτισμού και από την αρχαιολογική υπηρεσία. Ευτυχώς βρέθηκαν δωρητές, ανάμεσά τους και ο κος Δαϊκος, ο οποίος αγαπούσε πολύ τον τόπο και διέθεσε σχεδόν ένα εκατομμύριο από την περιουσία του για να γίνει το έργο. Πιστεύω πολύ ότι όταν θες πολύ να γίνει κάτι και αγωνίζεσαι γι’ αυτό, τότε ο Θεός σου ανοίγει δρόμους!!!

9)Τί ονειρεύεστε και τι ελπίζετε για το μέλλον της Ζούρτσας;

Μετά και από τη φετινή δράση του Λυκείου, για την ιστορία του 1821 πιστεύω και ελπίζω πολλά! Εναποθέτω την ελπίθδα μου στους νέους και τις νέες αυτού του τόπου. Όταν υπάρχει αγάπη γι΄αυτό τον τόπο και η θέληση, τότε μπορούν να γίνουν πολλά! Είμαι πολύ αισιόδοξη! Μόνο αν οι νέοι αγαπήσουν αυτόν τον τόπο και αγωνιστούν με την καρδιά τους, τότε μόνο θα πάει μπροστά όχι μόνο η Ζούρτσα, αλλά και η Ελλάδα και ο κόσμος όλος!

10) Πείτε μας τη γνώμη σας για τη σχολική μας εφημερίδα.

Η εφημερίδα σας μου αρέσει πάρα πολύ! Είναι καταπληκτική! Μου αρέσουν πολύ τα άρθρα σας, γιατί καλύπτουν αρκετά θέματα, αλλά και οι ζωγραφιές σας! Σας αξίζουν θερμά συγχαρητήρια και σας εύχομαι να συνεχίσετε την όμορφη προσπάθεια. Και θα ήθελα να θυμάστε τέλος ότι: «στους γονείς οφείλομεν το ζην, στους δε διδασκάλους το ευ ζην!»